loading
logo

Postępowanie dyscyplinarne nauczycieli

Z naszego doświadczenia wynika, iż wielu nauczycieli dowiaduje się o tym, iż wykonując swój zawód podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej w sytuacji, gdy zostaje im, czy kolegom postawiony zarzut skutkujący ich odpowiedzialnością dyscyplinarną.

Czym jest zatem odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli?

Jaki czyny mogą stanowić przesłankę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec nauczyciela?

Jakie kary w postępowaniu dyscyplinarnym można wymierzyć nauczycielowi?

Jak wygląda procedura postępowania dyscyplinarnego wobec nauczyciela?

Jakie prawa ma nauczyciel w toku postępowania dyscyplinarnego?

Jak wygląda prawo do obrony nauczyciela w postępowaniu dyscyplinarnym?

Jakie są przesłanki odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczyciela?

Kiedy mamy do czynienia z przewinieniem dyscyplinarnym?

Przesłanki stanowiące podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczyciela uregulowane zostały szczegółowo w art 75 ustawy Karta Nauczyciela i stanowią o obowiązku wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec nauczyciela za przewinienie dyscyplinarne.

W zasadzie można je podzielić na dwie kategorię.

Pierwszą grupą przesłanek jest uchybienie godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 ustawy Karta nauczyciela.

Spójrzmy jakie są to obowiązki:

  • rzetelne realizowanie zadań związanych z powierzonym stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę,
  • dążenie do pełni własnego rozwoju osobowego,
  • doskonalenie się zawodowo, zgodnie z potrzebami szkoły,
  • wspieranie każdego ucznia w jego rozwoju,
  • kształcenie i wychowywanie młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka,
  • dbanie o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.

Jak więc widać jest to bardzo obszerny i generalny katalog. 

Druga grupą czynów stanowiących podstawę wszczęcia postępowania dyscyplinarnego są takie zachowanie nauczyciela, które:

 naruszają prawa i dobro dziecka.

Co istotne za takie uchybienie dyrektor szkoły nie może wymierzyć nauczycielowi kary porządkowej, ale jest zmuszony zawiadomić rzecznika dyscyplinarnego w terminie 14 dni od daty dowiedzenia się o zdarzeniu.

W przypadku gdy czynu naruszającego prawa i dobro dziecka dopuścił się dyrektor szkoły to na organie prowadzącym szkołę ciązy obowiązek powiadomienia rzecznika dyscyplinarnego w terminie 14 dni od chwili powzięcia wiadomości o podejrzeniu popełnienia takiego czynu.

Za jakie czyny można pociągnąć nauczyciela do odpowiedzialności dyscyplinarnej?

Ustawa Karta nauczyciela nie zawiera konkretnego katalogu działań lub zaniechań, które mogą stać się podstawą do wszczęcia  postępowania dyscyplinarnego. Jako podstawę wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wskazuje  generalne pojęcia jakimi jest naruszenie godności zawodu lub naruszenie dobra dziecka.

Natomiast jak to przekłada się na praktykę?

Za czynny mogące stanowić podstawę wszczęcia postępowania przeciwko nauczycielowi można uznać:

  • narażenie (lub spowodowanie) u ucznia utraty życia i zdrowia,
  • stosowanie przemocy fizycznej, kar cielesnych wobec uczniów,
  • stosowanie przemocy psychicznej, werbalnej wobec uczniów,
  • poniżanie uczniów,
  • wejście w relacje prywatne z uczniami, w szczególności o charakterze intymnym,
  • naruszenie nietykalności cielesnej ucznia,
  • naruszenie integralności seksualnej ucznia,
  • pedofilia,
  • obsceniczny, wulgarny sposób bycia ( także poza szkołą i po zajęciach)
  • nieetyczne zachowanie względem kolegów i koleżanek,
  • stosowanie mobbingu,
  • naruszenie tajemnicy rady pedagogicznej,
  • niewłaściwą realizację zadań edukacyjnych,
  • fałszowanie dokumentacji szkolnej,
  • plagiat,

Katalog ten ma charakter przykładowy i w żadnym wypadku nie ma charakteru zamkniętego. Życie, także to szkolne potrafi pisać bardzo rożne i niespodziewane scenariusze. Niżej także przedstawimy przykłady konkretnych zdarzeń, które znalazły swój finał w sądzie.

Co może grozić nauczycielowi w sytuacji potwierdzenia dopuszczenia się przewinienia dyscyplinarnego?

Katalog kar przewidzianych w postępowaniu dyscyplinarnym dla nauczycieli wygląda następująco:

  • nagana z ostrzeżeniem;
  • zwolnienie z pracy;
  • zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat od ukarania;
  • wydalenie z zawodu nauczyciela.

Jak więc widać delikt dyscyplinarny może wiązać się dla nauczyciela nawet z zakończeniem kariery w oświacie. Najsurowszą karą dla nauczyciela jest kara wydalenia z zawodu nauczyciela, co jest równoznaczne z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela i utratą uprawień do wykonywania zawodu

Dodać należny, iż odpis prawomocnego orzeczenia o ukaraniu karą dyscyplinarną wraz z uzasadnieniem włącza się do akt osobowych nauczyciela.

Nadmienić należny, iż dany czyn może być jednocześnie przewinieniem dyscyplinarnym jak i czynem karalnym ( przestępstwem lub wykroczeniem) lub też stanowić delikt cywilnoprawny. Ukaranie nauczyciela w takiej sytuacji przez Komisję dyscyplinarną nie stanowi przeszkody do prowadzenia innych postępowań wobec jego osoby. 

Kiedy dany czyn jest jednocześnie przewinieniem dyscyplinarnym i przestępstwem?

 

Jakkolwiek większość czynów, nad którymi pochyla się komisja dyscyplinarna nie ma jednocześnie charakteru przestępstwa, to zdarza się, iż również nauczyciel w związku z pełnioną funkcja nie tylko naruszy godność zawodu, czy dobro dziecka, ale również Kodeks karny.

Nauczyciel, który dopuści się czynu powodującego odpowiedzialność dyscyplinarną, który jest jednocześnie przestępstwem podlega zarówno karze dyscyplinarnej, jak i karze przewidzianej w Kodeksie karnym.

Można wskazać, iż najczęściej mając zwłaszcza na uwadze fakt sprawowania opieki nad uczniami najczęściej takimi czynami łączącymi w sobie odpowiedzialność dyscyplinarna i karną będą:

  • nieumyślne spowodowanie śmierci (art. 155 k.k.)
  • spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.)
  • spowodowanie uszczerbku na zdrowiu (art. 157 k.k.)
  • narażenie na niebezpieczeństwo (art. 160 k.k.)
  • nieudzielenie pomocy (art. 162 k.k.)
  • porzucenie małoletniego albo osoby nieporadnej (art. 210 k.k.)
  • naruszenie nietykalności cielesnej (art. 217 k.k.)
  • znieważenie (art. 216 k.k.).

Czy rozwiązanie stosunku pracy może uchronić nauczyciela przed odpowiedzialnością dyscyplinarną?

Nie, nie może. Rozwiązanie stosunku pracy po dopuszczeniu się deliktu dyscyplinarnego nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzenia kary dyscyplinarnej.

Przebieg postępowania dyscyplinarnego:

Postępowanie dyscyplinarne wobec nauczyciela wszczyna się z momentem  uzyskania przez dyrektora placówki oświatowej lub organ prowadzący te placówkę (w odniesieniu do dyrektora) informacji o podejrzeniu przez nauczyciela popełnienia czynu naruszającego prawa i dobro dziecka lub uchybieniu godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, o których mowa w art. 6 i złożenia zawiadomienia do Rzecznika Dyscyplinarnego.

Postępowanie dyscyplinarne wobec nauczycieli można podzielić aż na 4 etapy:

  1. postępowanie wyjaśniające prowadzone przez Rzecznika Dyscyplinarnego,
  2. postępowanie dyscyplinarne prowadzone przez Komisję Dyscyplinarną I Instancji,
  3. postępowanie dyscyplinarne odwoławcze prowadzone przez Odwoławczą Komisję Dyscyplinarną,
  4. postępowanie przed sądem powszechnym.

Procedura ta jest dość złożona i wieloetapowa, a zakładając możność wykorzystania procedur odwoławczych, to proces  ustalania czy doszło do naruszenia przez nauczyciela może zając nawet kilka lat.

Postępowania te są prawnie dość skomplikowane, bowiem stosuje się do nich przepisy procedury z trzech różnych postępowań:  przepisy kodeksu postępowania karnego (dowody), przepisy kodeksu postępowania cywilnego (odwołania) oraz przepisy kodeksu postępowania administracyjnego (doręczenia).

Postępowanie wyjaśniające prowadzone przez Rzecznika Dyscyplinarnego

Złożenie zawiadomienia przez dyrektora lub organ prowadzący rozpoczyna postępowania wyjaśniającego, które prowadzi rzecznik dyscyplinarny nauczycieli, który ma 3 miesiące na przeprowadzenie tej procedury. Jeżeli czyn będący przedmiotem badania narusza także prawa i dobro dziecka, o wszczęciu postępowania wyjaśniającego rzecznik dyscyplinarny zobowiązany jest także zawiadomić Rzecznika Praw Dziecka.

Jest to zatem pierwszy etap postępowania dyscyplinarnego- czasami też na tym etapie sprawa się kończy.

W wyniku swoich ustaleń rzecznik może bowiem:

  • wszcząć postępowanie dyscyplinarnego jeżeli uważa, że dowody uprawdopodobniają popełnienie przewinienia dyscyplinarnego przez nauczyciela.
  • wydać postanowienie o umorzeniu postępowania wyjaśniającego,  jeżeli jego zdaniem nie uzyskano potwierdzenia popełnienia zarzucanego nauczycielowi czynu. ( nauczycielowi, dyrektorowi szkoły, Rzecznikowi Praw Dziecka na to postanowienie przysługuje zażalenie do komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji ).

Postanowienie komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji jest ostateczne. Komisja może podjąć jedno z 3 rozstrzygnięć:

  • utrzymać w mocy postanowienie,
  • uchylić postanowienie i wszcząć postępowanie dyscyplinarne,
  • uchylić postępowanie i przekazać sprawę do rzecznika dyscyplinarnego celem uzupełnienia postępowania wyjaśniającego.

W sytuacji gdy Rzecznik Dyscyplinarny nie umorzy postępowania a złoży wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, to Komisja Dyscyplinarna I instancji ten wniosek rozpatruje  i może podjąć następujące decyzje:

  • odmówić wszczęcia postępowania dyscyplinarnego;
  • wszcząć postępowanie dyscyplinarne i skierować sprawę na rozprawę.

Postępowanie dyscyplinarne prowadzone przez Komisję Dyscyplinarną I Instancji -Rozprawa dyscyplinarna

Można powiedzieć, iż ten etap postępowania dyscyplinarnego nauczycieli przypomina postępowanie karne prowadzone przed Sądem powszechnym.

Nauczyciel w tym postępowaniu ma status strony i określany jest obwinionym, a odpowiednikiem oskarżyciela jest rzecznik dyscyplinarny.

W postępowaniu tym przeprowadza się dowody, w tym w szczególności przesłuchuje się świadków ( również uczniów)  które potwierdzić mają uchybienie lub brak uchybienia po stronie nauczyciela. Rozprawa co do zasady jest jawna.

Komisja Dyscyplinarna I instancji, po przeprowadzeniu rozprawy może podjąć następujące rozstrzygnięcia:

  1. o ukaraniu, mocą którego uznaje obwinionego winnym w całości lub w części zarzucanego mu czynu i wymierza karę dyscyplinarną, albo
  2. o uniewinnieniu,
  3. o umorzeniu postępowania dyscyplinarnego.

Od tego orzeczenia służy odwołanie do Odwoławczej Komisji Dyscyplinarnej

Postępowanie dyscyplinarne prowadzone przez Odwoławczą Komisję Dyscyplinarną

 Postępowanie przed ta Komisją podejmuje się w wyniku złożonego przez nauczyciela lub rzecznika dyscyplinarnego odwołania.

Podobnie jak Komisja I Instancji również Komisja Odwoławcza przed podjęciem decyzji w sprawie przeprowadza rozprawę.

Odwoławcza Komisja Dyscyplinarna rozpatrując odwołanie może:

  • utrzymać w mocy zaskarżone orzeczenie;
  • uchylić orzeczenie w całości lub w części i wydać nowe orzeczenie;
  • uchylić zaskarżone orzeczenie i przekazać sprawę komisji dyscyplinarnej pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Wydanie orzeczenia mniej korzystnego dla nauczyciela niż wydane przez Komisję w Instancji może nastąpić jedynie w razie odwołania wniesionego przez rzecznika dyscyplinarnego.

Postępowanie dyscyplinarne nauczycieli przed sądem powszechnym

Na poprzednich etapach o odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczyciela decydują zwykle inni nauczyciele będący członkami Komisji odwoławczych.

Karta Nauczyciela przewiduje jednak, iż ostatecznie sprawa oceny, czy dany czyn stanowi delikt dyscyplinarny może trafić nawet do sądu.

Od orzeczenia odwoławczej komisji dyscyplinarnej rzecznikowi dyscyplinarnemu i obwinionemu przysługuje odwołanie do sądu powszechnego.

Orzeczenie Sądu jest ostateczne i nie przysługuje od niego już odwołanie.

Podsumowując, procedura postępowania dyscyplinarnego wobec nauczyciela jest skomplikowana i wieloetapowe. Niewątpliwie w jej toku nauczyciel- obwiniony dla zabezpieczenia swoich interesów powinien rozważyć uzyskanie pomocy prawnej  w jej toku. Także poprzez zaangażowanie profesjonalnego obrońcy.

Jakie dowody można przeprowadzić w postępowaniu dyscyplinarnym nauczycieli?

Procedura postępowania dyscyplinarnego przewiduje szeroką paletę dowodów,które mają zmierzać do ustalenia  faktu popełnienia czynu.

Takimi dowodami mogą być:

  • dowód z przesłuchania świadków ( mogą to być rodzice, inni nauczyciele, a także uczniowie),
  • dowód z opinii biegłego,
  • dowód z akt osobowych nauczyciela,
  • wyjaśnienia nauczyciela, którego dotyczy postępowanie. Przy czym ten dowód ma charakter obowiązkowy.

We wszystkich tych czynnościach ma prawo brać udział ustanowiony przez nauczyciela obrońca, który to może zadawać pytania świadkom, biegłym, czy obwinionemu. Procedura przewiduje, iż jedynie obrońca (a nie obwiniony) może uczestniczyć w przesłuchaniu małoletniego świadka.

Ustanowienie obrońcy jest więc szczególnie istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia korzystnego dla obwinionego.

W toku postępowania dyscyplinarnego możliwe jest zgłaszanie nowych wniosków dowodowych aż do czasu zamknięcia rozprawy. Prawo to przysługuje rzecznikowi dyscyplinarnemu, obwinionemu i jego obrońcy.

Czy nauczyciel może ustanowić obrońcę?

 

Obwiniony nauczyciel ma prawo skorzystać z pomocy wybranego przez siebie obrońcy. Nie jest konieczne, aby obrońcą był prawnik.

Nie ulega jednak wątpliwości, iż Najlepszym jednak rozwiązaniem jest skorzystanie w tym zakresie z pomocy adwokata lub radcy prawnego, specjalizującego się w prawie oświatowym.

Obrońca obwinionego w toku postępowania może zapoznawać się z aktami sprawy i podejmować działania w celu obrony obwinionego, ma też prawo brać udział we wszystkich rozprawach, składać wnioski formalne, wnioski dowodowe, zadawać pytania świadkom i biegłym, a także wypowiadać się co każdego przeprowadzonego dowodu, a po zakończeniu postępowania dowodowego zabierać głos na korzyść obwinionego.

Przede wszystkim doświadczony obrońca może pomóc w budowie strategii obrony jak i ocenić szanse powodzenia i ustalić realne oczekiwania w toku procedury dyscyplinarnej.

Czy wszczęcie postępowania wobec nauczyciela wypływa w jakiś sposób na zatrudnienia nauczyciele w placówce?

Samo wszczęcie postępowania wobec nauczyciela nie może powodować utraty  pracy.

Nie oznacza, to jednak, iż nauczyciel będzie mógł dalej przychodzić do pracy.

Dyrektor szkoły w sprawach niecierpiących zwłoki może zawiesić nauczyciela już na etapie wszczęcia postępowania. 

Dodatkowo takie uprawnienie przysługuje dyrektorowi  jeżeli ze względu na powagę i wiarygodność wysuniętych zarzutów celowe jest odsunięcie nauczyciela od wykonywania obowiązków w szkole. Decyzję w tym zakresie dyrektor podejmuje na podstawie zgromadzonych informacji w sprawie.

Zawszenie w tej sytuacji nie jest jednak obowiązkowe.

Dyrektor szkoły musi zawiesić nauczyciela w pełnieniu obowiązków, gdy wszczęto postępowanie karne lub złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego dotyczy czynu naruszającego prawa i dobro dziecka a rzecznik dyscyplinarny wnosi o wymierzenie nauczycielowi kary surowszej niż nagana z ostrzeżeniem.

Nauczyciel zostaje także z mocy prawa zawieszony w pełnieniu obowiązków w razie jego tymczasowego aresztowania lub w razie pozbawienia go wolności w związku z postępowaniem karnym.

 

Jakie są zatem skutki zawieszenie nauczyciela w pełnieniu obowiązków?

W okresie zawieszenia wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela może ulec obniżeniu, przy czym co najwyżej do połowy. Jednakże limit ten dotyczy wynagrodzenia zasadniczego. Dodatkowo w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków nauczycielowi nie przysługują także dodatki oraz wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne zakończy się umorzeniem albo orzeczeniem uniewinniającym wówczas nauczycielowi należy zwrócić zatrzymane kwoty wynagrodzenia.

Jakie uprawnienia ma rodzic dziecka w postępowaniu dyscyplinarnym?

Rodzic – rodzice dziecka, którego prawa i dobro zostało naruszone w wyniku działania lub zaniechania przez nauczyciela nie ma statusu strony w postępowaniu dyscyplinarnym. Może on więc wpływać na przebieg postępowania dyscyplinarnego jedynie w bardzo ograniczonym zakresie.

Przede wszystkim rodzice dziecka, którzy stoją na stanowisku, iż nauczyciel dopuścił się czynu dyscyplinarnego mogą złożyć na niego skargę do dyrektora szkoły. Wówczas dyrektor decyduje o tym, czy dany czyn rzeczywiście stanowi przewinienie dyscyplinarne i czy koniecznym jest wszczęcie postępowania.

Rodzic może tez zamiast do dyrektora kierować skargę może także złożyć zawiadomienie o popełnieniu przez nauczyciela przewinienia dyscyplinarnego, kierując go do wojewody właściwego ze względu na miejsce zatrudnienia nauczyciela.

Jeżeli rzecznik dyscyplinarny uzna, że zachowanie nauczyciela stanowi przewinienie dyscyplinarne, rodzic może zostać przesłuchany jako świadek, jeżeli posiada on wiedzę na temat zdarzenia.

W sytuacji, gdy postępowanie dotyczy dziecka, które nie ukończyło 18 – tego roku życia, rodzic powinien być obecny przy przesłuchaniu swojego dziecka.

Co więcej rozprawy w postępowaniu dyscyplinarnym są jawne, a więc rodzic dziecka może być na nich obecny. Jednak z uwagi na fakt, iż nie jest stroną postępowanie nie może zajmować stanowiska.

Przykłady spraw dyscyplinarnych z życia wzięte – sytuacje, w których sąd oceniał, czy doszło do deliktu dyscyplinarnego

1. Agresja słowna wobec uczniów – kara nagana z ostrzeżeniem

Obwiniony nauczyciel wykonując obowiązki nauczyciela wychowawcy grupy dzieci 5-6 letnich stosowała wobec nich agresję słowną poprzez krzyczenie i mówienie podniesionym głosem oraz straszyła je domem dziecka oraz dopuściła się naruszenia nietykalności cielesnej. Nadto Rzecznik wskazał, że powyższymi czynami obwiniona uchybiła godności zawodu nauczyciela oraz naruszyła prawa i dobro dziecka.

Komisja wskazała, że opierając się na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym twierdziła, że postępowanie obwinionej T. K. uzasadnia wymierzenie kary dyscyplinarnej określonej w art. 76 ust. 7 pkt 1 ustawy, tj. nagany z ostrzeżeniem.

II APo 9/20 – wyrok Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2020-12-02

2. Pozaszkolne- niewłaściwe kontakty z uczniem – pierwotnie kara zwolnienia z pracy zmieniona orzeczeniem Sądu na kara nagana z ostrzeżeniem

Nauczycielowi zarzucono przekroczenia relacji nauczyciel- uczeń utrzymywania niewłaściwych kontaktów z byłym uczniem, regularnych spotkań, wspólnych wyjazdów, korespondencji elektronicznej bez zgody rodziców od 2011 r. do 2016 r., czym uchybił godności zawodu nauczyciela i obowiązkom

III APo 17/18 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2018-12-19

3. Wywieranie presji na innych nauczycieli i zmiana oceny w dzienniku ocen- kara z ostrzeżeniem

Komisja Dyscyplinarna (…)orzeczeniem dyscyplinarnym z dnia 30 listopada 2015 r. uznała obwinionego za winnego tego, że wywierał presję na nauczycieli w celu zmian ustalonych ocen końcowych uczniów klas trzecich oraz za winnego tego, że w dniu 20 kwietnia 2015 r. dokonał zmiany w dzienniku elektronicznym niektórych ocen ustalonych przez nauczycieli, czym uchybił obowiązkom nauczyciela określonym w art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela tj. „nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym stanowiskiem”, za co w myśl art. 75 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy wymierzono obwinionemu karę nagany z ostrzeżeniem.

III APo 5/18 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Krakowie z 2018-07-19

4. Brak należytej opieki nad uczniem co skutkował wypadkiem- pierwotnie kara nagany z ostrzeżeniem, w wyniku dowołania nauczyciel został uniewinniony

Komisja Dyscyplinarna dla (…) przy Wojewodzie (…) orzeczeniem z 13.06.2019 r. uznała obwinionego L. M. za winnego tego, że pełniąc funkcję kierownika wycieczki do S. w terminie 22-26.01.2018 w sposób nierzetelny wypełniał swoje obowiązki, w tym zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczestnikom wycieczki polegających na nierzetelnej ocenie umiejętności uczniów, braku należytej staranności podczas weryfikacji listy uczestników udających się na Halę S. oraz braku należytej staranności w przygotowaniu wyjazdu i jego dokumentacji, co w konsekwencji doprowadziło do wypadku uczestniczki – E. W. w dniu 24 stycznia 2018 r. w trakcie dojazdu do miejsca zajęć na Hali S., tj. o uchybienie obowiązkom, o których mowa w art. 6 pkt 1 i 3 ustawy Karta Nauczyciela i na podstawie art. 76 ust. 1 pkt 1 wymierzyła mu karę nagany z ostrzeżeniem.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, dla prawidłowego rozpoznania przedmiotowej sprawy, kluczowa była kwestia, że zarzut dyscyplinarny nie obejmował odpowiedzialności nauczyciela za wypadek uczennicy, a jedynie uwypuklił zachowania, które nie pozostawały w jakimkolwiek związku z tym wypadkiem, nie mówiąc już o związku przyczynowo-skutkowym. Nie sposób przy tym uznać, że prowadzenie dokumentacji, dokonanie oceny umiejętności narciarskich uczniów, sporządzenie listy uczestników zjazdu, czy niesporna obecność opiekunów, pozostawały w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem na stoku. Jako absurdalne Sąd ocenił powiązanie realizacji harmonogramu wycieczki w zmienionej wersji (co w ocenie (…) było kluczowym deliktem dyscyplinarnym) z wypadkiem uczennicy 

III APo 1/20 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Szczecinie z 2020-06-24

5. Komentarze o kontekście seksualnym względem uczennic- kara zwolnienia z pracy

Orzeczeniem dyscyplinarnym z dnia 2 lipca 2014 r. W. A. (1) został uznany winnym kierowana pod adresem wybranych uczennic Zespołu Szkół (…) w G. sformułowań, komentarzy, żartów i uwag, które były odbierane przez nie jako krępujące, o dwuznacznej treści, a w ich ocenie zawierały kontekst seksualny, czym uchybił godności zawodu nauczyciela a nadto wystawienia ocen niedostatecznych uczniom nieobecnym na zajęciach oraz braku udzielania wsparcia uczniowi z trudnościami edukacyjnymi z języka angielskiego. W konsekwencji Komisja wymierzyła obwinionemu karę zwolnienie z pracy wskazując jako podstawę rozstrzygnięcia art. 76 ust. 1 pkt 3 Karty Nauczyciela.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie budziło natomiast wątpliwości Sądu, że obwiniony dopuszczał się zachowań nie licujących z godnością nauczyciela. Wszystkie wypowiedzi kierowane przez nauczyciela względem uczniów powinny być podporządkowane nadrzędnym celom szkoły jakim są cele dydaktyczno – wychowawcze. Oczywiście również takim celom może służyć posługiwanie się różnymi figurami retorycznymi, dykteryjkami czy żartami. Wszystkie te zabiegi pozostają w zgodności z misją nauczyciela jeśli ich oczywistym celem jest ułatwienie uczniom zrozumienia tematyki, potrzeby pozyskania określonej wiedzy. Z samego faktu okazywania przez nauczyciela zainteresowania życiem prywatnym uczniów czy nawet pewnego skracania dystansu nie można czynić nauczycielowi zarzutu naruszenia godności zawodu. Oczywiście zachowania te obiektywnie muszą pozostawać w dobrym smaku oraz w związku z tymi celami, jakie wskazano powyżej. Jeśli jednak nauczyciel wielokrotnie odwołuje się do sfery intymnej uczennic, jeśli jego żarty mają charakter obsceniczny to takie zachowania tolerowane być nie mogą.

III APa 12/16 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 2016-06-23

6. Podanie nieprawdy co do posiadanego wykształcenia- kara nagany z ostrzeżeniem

Komisja Dyscyplinarna dla (…) przy Wojewodzie L. uznała M. M.winną tego, że wprowadziła w kwietniu 2017 r. w błąd dyrektora Zespołu Szkół (…) w L. w kwestii posiadanego wykształcenia, czym uchybiła godności zawodu nauczyciela i obowiązkom nauczyciela określonym w art. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela i na podstawie art.76 ust.1 pkt 2 powołanej ustawy wymierzyła jej karę nagany z ostrzeżeniem.

W uzasadnieniu Komisja wskazała, że obwiniona poinformowała dyrektor Szkoły o posiadaniu studiów podyplomowych na Politechnice (…) uprawniających do nauczania przedmiotów zawodowych informatycznych z zakresu (…). Komisja stwierdziła, że Politechnika (…) poinformowała, iż M. M.nie ukończyła wspomnianego Studium ponieważ nie obroniła pracy dyplomowej. Było to w ocenie komisji wprowadzeniem dyrektora w błąd. Natomiast informacja o posiadaniu studiów podyplomowych znalazła się w kwestionariuszu osobowym wypełnionym i złożonym w dniu 28 sierpnia 2014 r co było oczywistym poświadczeniem nieprawdy.

III APa 22/18 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Lublinie z 2018-12-31

7. Nieskuteczne kierowanie pracą komisji maturalnej- kara nagana z ostrzeżeniem następnie uniewinnienie

Orzeczeniem z dnia 9 grudnia 2016r. Komisja Dyscyplinarna dla Nauczycieli

przy Wojewodzie(…), na podstawie art. 85j ust 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela, uznała obwinioną B. P., nauczycielkę Zespołu Szkół w Ż. (…), winną tego, że będąc nauczycielem dyplomowanym, w dniu 5 maja 2016r., niewłaściwie

i nieskutecznie kierowała pracą zespołu nadzorującego przebieg egzaminu maturalnego

z matematyki na poziomie podstawowym w sali nr (…), co skutkowało unieważnieniem egzaminu z tego przedmiotu 29 zdającym przez Dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w J. (…), czyli swym zachowaniem obwiniona uchybiła godności zawodu nauczyciela, za co, na mocy art. 75 ust. 1 i art. 76 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela, wymierzyła jej karę nagany z ostrzeżeniem.

Zarówno zeznania świadków, jak i wyjaśnienia obwinionej złożone w czasie składania wyjaśnień na posiedzeniu Komisji pierwszej instancji potwierdzają, że w czasie egzaminów dochodziło do sytuacji, w których zespół nadzorował w niepełnym składzie. Obwiniona jako osoba odpowiedzialna za kierowanie pracą zespołu nadzorującego była zobligowana,

tak pokierować pracą zespołu, aby zapewnić prawidłowy przebieg egzaminu maturalnego

i nie dopuścić do niesamodzielnej pracy zdających.

 Podkreślenia wymaga teza, sprowadzająca się do założenia, iż jeżeli obwinionej nie udowodniono braku staranności, przezorności, uczciwości, czy należytej czujności w przebiegu egzaminu, to tym samym nie wykazano jej zawinienia, jako przesłanki rodzącej odpowiedzialność dyscyplinarną. W tej sytuacji – brak związku pomiędzy wykonywaniem przez obwinioną obowiązków przewodniczącej zespołu nadzorującego,

a faktem unieważnienia egzaminu z matematyki 29 zdającym przez dyrektora Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej wJ. (…), zwłaszcza jeśli się zważy, iż przyczyną unieważnienia egzaminu maturalnego było występowanie w pracy egzaminacyjnej jednakowych sformułowań wskazujących na udostępnienie rozważań innemu absolwentowi lub korzystanie z rozważań innego absolwenta,

III APa 59/18 – wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2019-01-25

Rzecznik Praw Nauczyciela to platforma, gdzie każdy nauczyciel będzie mógł uzyskać BEZPŁATNĄ, profesjonalną poradę prawną. Projekt jest odpowiedzią na problemy z jakimi boryka się współczesna edukacja, czyli aktywność ucznia, pracę nauczyciela oraz relację między uczniem i nauczycielem z uwzględnieniem wpływu rodziców.

Jak będzie wyglądać i działać platforma Rzecznik Praw Nauczyciela? Przedstawiamy pilotażowy projekt platformy, stworzonej przez specjalistów z Kancelarii Prawa Oświatowego przy współpracy z pracownikami Fundacji Ogólnopolski Operator Oświaty, którą sukcesywnie będziemy rozbudowywać i aktualizować.

logo_OOO

Od momentu powstania, Fundacja pomogła kilkudziesięciu tysiącom osób w ramach szkoleń, bezpłatnego poradnictwa prawnego oraz w prowadzeniu placówek opiekuńczych, edukacujnych i socjoterapeutycznych. Zrealizowała kilkaset projektów dotowanych przez różnego rodzaju podmioty.

INNE ARTYKUŁY